કુટુંબના જીવનમાં માતૃત્વ અને બાળજન્મનું ઉચ્ચ મહત્વ છે કારણ કે આ સમય દરમિયાન વધારાની સંભાળ, આરામ અને પોષણની જરૂર છે. દેશમાં ગર્ભવતી મહિલાની સ્થિતિ આદર્શ નથી. માતાનું સ્વાસ્થ્ય એ ભારતમાં સૌથી વધુ મહત્વની બાબતોમાંની એક છે, એક એવો દેશ જે વિશ્વના તમામ જન્મોમાં 1/5નો હિસ્સો ધરાવે છે. સરકાર વિવિધ આરોગ્ય યોજનાઓને ફરીથી ડિઝાઇન કરીને આ સ્થિતિમાં પરિવર્તન લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. આવી યોજનાઓમાંની એક PMMVY: પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના છે જેને PM નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ફરીથી શરૂ કરવામાં આવી હતી.
આ લેખ પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના પ્રસૂતિ યોજનાના વિવિધ પાસાઓની ચર્ચા કરે છે. તમને તે પૃષ્ઠના તળિયે કેટલાક વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નોના જવાબો મળશે જે તમારી કેટલીક ક્વેરીઝને ઉકેલવામાં મદદ કરી શકે છે. વધુ જાણવા માટે આગળ વાંચો:
પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના (PMMVY) શું છે?
પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના PMMVY નું પૂર્ણ સ્વરૂપ છે. આ શબ્દોનો અર્થ માતાની પૂજા માટેની વડા પ્રધાનની યોજનામાં છૂટથી અનુવાદ કરે છે. આ યોજના વર્ષ 2017 માં સગર્ભા સ્ત્રીઓને નાણાકીય વળતર આપવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી જેમણે ગર્ભાવસ્થાને કારણે તેમની નોકરી ગુમાવી છે. આ યોજનાનો હેતુ સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને સ્તનપાન કરાવતી માતાઓ માટે પોષણ ગુણાંકમાં સુધારો કરવાનો પણ છે.
પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના (PMMVY)
PMMVY યોજના સગર્ભા અથવા સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓને મૂળભૂત નાણાકીય લાભો પ્રદાન કરે છે જેમણે ચાલુ સગર્ભાવસ્થાને કારણે વેતન ગુમાવવાનો અનુભવ કર્યો છે. હેલ્પલાઇન નંબર અને ઇમેઇલ સરનામું જેવી અન્ય વિગતો સાથે PMMVY માટેની સંપર્ક વિગતો અહીં છે:
| Scheme Name | PMMVY ( Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana ) |
| Started on | 2017 |
| Started by | PM Narendra Modi |
| PMMVY Helpline Number | 011-23382393 |
| PMMVY Email Address | shwetasehgal1@kpmg.com |
| Website | https://pmmvy.nic.in |
| Department | Department of Women and Child Development |
| PMMVY Postal Address | Ministry of Women & Child Development, Government of India Shastri Bhawan, New Delhi 011-23382393 |
PMMVY ના ઉદ્દેશ્યો:
- પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના (PMMVY) નો ઉદ્દેશ્ય સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને સ્તનપાન કરાવતી માતાઓને આંશિક વળતર આપવાનો છે.
- ગર્ભાવસ્થાના સમયગાળા માટે સ્ત્રીને ગર્ભાવસ્થાને ટકાવી રાખવા અને તંદુરસ્ત બાળકને જન્મ આપવા માટે વધારાના પોષણની જરૂર પડે છે.
- ત્રણ હપ્તાઓની મદદથી આપવામાં આવેલ રોકડ પ્રોત્સાહનનો ઉપયોગ માત્ર સગર્ભા સ્ત્રીઓના ઉપયોગ માટે પોષણની ઓછામાં ઓછી દૈનિક જરૂરિયાતને પહોંચી વળવા માટે કરી શકાય છે.
PMMVY યોજનાના લાભાર્થીઓ:
- તમામ સગર્ભા સ્ત્રીઓ (PW) અને સ્તનપાન કરાવતી માતાઓ (LM), સિવાય કે રાજ્ય સરકાર, કેન્દ્ર સરકાર અથવા જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવે છે, અને જેઓ પહેલાથી જ અન્ય લાગુ કાયદા હેઠળ સમાન લાભો મેળવે છે.
- સગર્ભા અને સ્તનપાન કરાવતી આંગણવાડી વર્કર્સ (AWW), આંગણવાડી હેલ્પર્સ (AWH), અને માન્યતા પ્રાપ્ત સામાજિક આરોગ્ય કાર્યકર્તાઓ (ASHA).
PMMVY હેઠળ લાભો:
- રોકડ પ્રોત્સાહન: પાત્ર મહિલાઓને રૂ.નું રોકડ પ્રોત્સાહન મળે છે. પ્રથમ બાળક માટે 5,000, બે હપ્તામાં આપવામાં આવે છે, અને રૂ. બીજા બાળક માટે 6,000, શરતને આધીન કે બીજું બાળક છોકરી છે. આ રકમ બીજી છોકરીના જન્મ પછી એક હપ્તામાં આપવામાં આવે છે.
- ફરજિયાત નોંધણી: બીજા બાળક માટે લાભ મેળવવા માટે, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન નોંધણી ફરજિયાત છે.
- DBT સક્ષમ ખાતું: લાભાર્થીને પબ્લિક ફાઇનાન્સિયલ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (PFMS) એકીકરણ દ્વારા ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) સક્ષમ ખાતામાં લાભો પ્રાપ્ત થશે. આધાર સક્ષમ આધારિત ચુકવણી સુનિશ્ચિત કરવા માટે નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ની આધાર લુકઅપ સેવાને એકીકૃત કરવામાં આવી રહી છે.
- કસુવાવડ/હજુ જન્મ: કસુવાવડ અથવા મૃત્યુ પામેલા જન્મના કિસ્સામાં, લાભાર્થીને ભવિષ્યની કોઈપણ ગર્ભાવસ્થાના કિસ્સામાં નવા લાભાર્થી તરીકે ગણવામાં આવશે.
- અરજીનો સમયગાળો: પાત્ર લાભાર્થીઓ બાળકના જન્મના 270 દિવસની અંદર PMMVY યોજના હેઠળના લાભ માટે અરજી કરી શકે છે.
- બહુવિધ જન્મો: જો લાભાર્થી તેની બીજી ગર્ભાવસ્થામાં જોડિયા, ત્રિપુટી અથવા ચાર બાળકો જન્માવે છે, જેમાં એક અથવા વધુ બાળકો છોકરીઓ છે, તો તેને PMMVY 2.0 ધોરણ મુજબ બીજી છોકરી માટે પ્રોત્સાહન મળશે.
પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના માટે પાત્રતા માપદંડ:
- અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિની મહિલાઓ
- જે મહિલાઓ આંશિક રીતે (40%) અથવા સંપૂર્ણ વિકલાંગ છે (દિવ્યાંગ જન)
- BPL રેશન કાર્ડ ધારક મહિલા
- આયુષ્માન ભારત હેઠળ પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના (PMJAY) હેઠળ મહિલા લાભાર્થીઓ.
- ઇ-શ્રમ કાર્ડ ધરાવતી મહિલાઓ
- કિસાન સન્માન નિધિ હેઠળ લાભાર્થી મહિલા ખેડૂતો
- મનરેગા જોબ કાર્ડ ધરાવતી મહિલાઓ
- જે મહિલાઓની ચોખ્ખી કૌટુંબિક આવક રૂ. કરતાં ઓછી છે. વાર્ષિક 8 લાખ
- સગર્ભા અને સ્તનપાન કરાવતી AWWs/ AWHs/ ASHAs
- NFSA એક્ટ 2013 હેઠળ રેશન કાર્ડ ધરાવતી મહિલાઓ
- કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત કોઈપણ અન્ય શ્રેણી
PMMVY માટે કેવી રીતે અરજી કરવી:
તમે પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના માટે અરજી કરવા માટે નીચે આપેલા પગલાંને અનુસરી શકો છો:
સ્ટેપ 1: તમે સ્વ-લાભાર્થી નોંધણી માટે https://pmmvy.wcd.gov.in/ પોર્ટલની મુલાકાત લઈ શકો છો
સ્ટેપ 2: લાભાર્થી પોર્ટલ પર નોંધણી માટે નજીકના આંગણવાડી કાર્યકર અથવા આશા કાર્યકરનો પણ સંપર્ક કરી શકે છે
સ્ટેપ 3: ચુકવણી આધાર આધારિત ચુકવણી હોવાથી આધાર અને બેંક ખાતામાં લાભાર્થીનું નામ સમાન હોવું જોઈએ અને બેંક ખાતું આધાર સાથે લિંક હોવું જોઈએ
સ્ટેપ 4: પોર્ટલ પર નોંધણી કરતા પહેલા લાભાર્થીની પાસે નીચેની માહિતી હોવી જોઈએ:
- આધાર નંબર
- મોબાઈલ નંબર
- સરનામું
- LMP તારીખ
- ANC તારીખ
- પાત્રતા માપદંડ (પણ નકલ કરો)
- બાળજન્મ તારીખ
PMMVY માટે નોંધણી માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજનામાં નોંધણી કરાવવા માટે PMMVY ઓનલાઈન નોંધણી માટે જરૂરી દસ્તાવેજોની સૂચિ નીચે આપેલ છે:
પ્રથમ હપ્તો:
1) MCP (માતા અને બાળ સુરક્ષા) કાર્ડ
2) આધાર કાર્ડ
3) નિર્ધારિત પાત્રતા પ્રમાણપત્રોમાંથી એક
4) LMP (છેલ્લી માસિક સ્રાવ) તારીખ અને ANC તારીખબીજો હપ્તો:
1) બાળજન્મ પ્રમાણપત્ર
2) આધાર કાર્ડ
3) બાળકે રસીકરણનું પ્રથમ ચક્ર પૂર્ણ કર્યું છે (14 અઠવાડિયા)ત્રીજો હપ્તો:
1) ફોર્મ 1C
2) MCP કાર્ડ
3) આધાર કાર્ડ
4) જન્મ નોંધણી પ્રમાણપત્ર
